Ở các phần trước, mình đã chia sẻ về các phong cách thiết kế nước hoa, cũng như cách kết hợp giữa các tầng hương. Ở phần này, mình sẽ chia sẻ thêm về bảy phân nhóm mùi hương trong nước hoa, là cơ sở cơ bản để chúng ta hiểu và kết hợp các mùi một cách khoa học nhất.
Lý thuyết Vòng tròn Hương thơm – Bản đồ dẫn lối trong thế giới mùi hương
1) Lý thuyết Vòng tròn Hương thơm (Fragrance Wheel) là gì
Lý thuyết Vòng tròn Hương thơm – Bản đồ dẫn lối trong thế giới mùi hương
1) Lý thuyết Vòng tròn Hương thơm (Fragrance Wheel) là gì
Lý thuyết Vòng tròn Hương thơm (Fragrance Wheel) do nhà nghiên cứu và chuyên gia mùi hương người Anh Michael Edwards phát triển là một công cụ mang tính cách mạng, đóng vai trò như một bản đồ trực quan giúp chúng ta hiểu, phân loại và khám phá thế giới mùi hương phong phú của nước hoa. Ra đời vào năm 1992 và liên tục được cập nhật, Vòng tròn Hương thơm không chỉ là một hệ thống phân loại đơn thuần mà còn là một khung tham chiếu vô giá cho cả các nhà chế tạo nước hoa, nhà bán lẻ và người tiêu dùng.
2) Nền tảng và cấu trúc
Ý tưởng cốt lõi của Vòng tròn Hương thơm dựa trên việc sắp xếp các nhóm hương thơm chính theo mối quan hệ tương đồng và đối lập của chúng. Edwards nhận thấy rằng các mùi hương có xu hướng hòa hợp tốt hơn khi chúng nằm gần nhau trên vòng tròn, và ngược lại, những mùi hương đối diện nhau có thể tạo ra sự tương phản thú vị và độc đáo.
3) Giá trị và tầm ảnh hưởng:
Lý thuyết Vòng tròn Hương thơm của Michael Edwards đã trở thành một tiêu chuẩn vàng trong ngành công nghiệp nước hoa. Sự đơn giản, trực quan và tính ứng dụng cao của nó đã giúp phổ biến kiến thức về mùi hương và phá vỡ những rào cản trong việc hiểu và lựa chọn nước hoa. Edwards không chỉ tạo ra một hệ thống phân loại mà còn xây dựng một ngôn ngữ chung cho thế giới mùi hương, kết nối các nhà sáng tạo, nhà bán lẻ và người tiêu dùng lại với nhau.
Mặc dù thế giới mùi hương không ngừng phát triển và xuất hiện những phong cách mới, Vòng tròn Hương thơm vẫn giữ vững vai trò là một nền tảng vững chắc, giúp chúng ta định hướng và khám phá vô vàn sắc thái hương thơm độc đáo và quyến rũ.
Bảy nhóm mùi hương trong nước hoa
Ở trên mình đã trình bày Vòng tròn mùi hương, một cách hệ thống và kết hợp các mùi hương đang được ứng dụng trong Thiết kế nước hoa phong cách cổ điển và hiện đại. Tuy nhiên, trong quá trình tham khảo các sản phẩm ra đời sau này, mình để ý thấy các nhóm mùi ngày càng đa dạng hơn, đặc biệt là sự kết hợp các mùi hương nhân tạo, đã mở rộng việc thiết kế mùi hương theo các xu hướng độc đáo và bất ngờ thú vị. Nên ở phần này, mình sẽ giới thiệu bảy nhóm mùi hương (Olfactory families) được cập nhật mới sau này từ hệ thống vòng tròn mùi hương nhé.
1) Nhóm hương hoa
Họ hương Hoa cỏ là một yếu tố không thể thiếu trong ngành chế tạo nước hoa, nổi bật với sự đa dạng của các loài hoa thơm, mang đến sự cao quý, thanh tao và phong phú cho mùi hương. Các loài hoa quen thuộc như hoa hồng và hoa nhài đã được sử dụng từ lâu đời. Hoa cam mang đến sự tươi mát và gợi nhớ đến Neroli, trong khi các loài hoa trắng như hoa huệ tây, ngọc lan tây và dành dành lại quyến rũ và nồng nàn. Những lựa chọn nhẹ nhàng, thanh tao bao gồm hoa linh lan và hoa lan Nam Phi, còn hoa violet và mimosa gây ấn tượng với nốt hương phấn và mượt mà. Đặc biệt, hoa cẩm chướng nổi bật với hương cay nồng của đinh hương.
2) Nhóm hương cam canh Citrus
Họ hương Citrus, đôi khi còn được gọi là “Eaux Fraiches”, nổi bật với đặc trưng tươi mát và nhẹ nhàng. Đây cũng là nhóm hương khai sinh ra những chai “Eau de Cologne” đầu tiên. Thuật ngữ “Eau de Cologne” chỉ một loại nước hoa tươi mát và sảng khoái, được tạo nên từ bergamot, neroli, chanh và hương thảo, có nguồn gốc từ Ý vào thế kỷ 17 nhưng trở nên phổ biến ở thành phố Cologne, Đức vào cuối thế kỷ 18. Các loại nước hoa thuộc họ hương tươi mát chủ yếu chứa tinh dầu cam quýt (bergamot, chanh, cam, quýt, bưởi) kết hợp với các nốt hương từ cây cam (hoa cam, petitgrain, neroli).
3) Nhóm hương Aromatic
Họ hương Aromatic, còn được gọi là Fougère trong giới nước hoa (bắt nguồn từ chai Fougère Royale năm 1884, mùi hương đầu tiên gợi lên mùi tự nhiên của cây cỏ dưới tán rừng), ban đầu được tạo nên từ lavender, rêu sồi, coumarin và bergamot. Theo thời gian, họ hương này phát triển và sử dụng nhiều loại cây thơm khác nhau như húng quế, xô thơm, hương thảo, cỏ xạ hương, v.v.
4) Nhóm hương gỗ
Họ hương Gỗ đa dạng và phong phú không kém họ hương Hoa cỏ. Gỗ đàn hương mang đặc trưng ấm áp, an ủi và sang trọng với hương thơm kem, mịn màng và như sữa. Gỗ tuyết tùng lại nổi bật với nốt hương khô gợi nhớ đến xưởng cưa và bút chì. Rễ cỏ vetiver mang đến một sắc thái thanh lịch và chất lượng với những điểm nhấn ẩm ướt của bưởi và hương khói. Cuối cùng, gỗ oud, mạnh mẽ và mang hơi hướng động vật, gợi lên một mùi hương quyền lực và gợi cảm. Nghiên cứu về các phân tử tổng hợp đã mở rộng bảng màu của các nhà chế tạo nước hoa, phát triển những nốt hương gỗ thú vị, tăng cường các nốt hương tự nhiên và mang lại những hiệu ứng mới, khô, kem hoặc mạnh mẽ và sống động.
5) Nhóm hương Chypre
Năm 1917, Francois Coty đã tạo ra “Chypre”, một loại nước hoa kết hợp bergamot, hương hoa, hoắc hương, rêu sồi và labdanum, qua đó khai sinh ra một cấu trúc hương đặc trưng, truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nhà chế tạo nước hoa và hình thành nên họ hương Chypre. Ngày nay, các hương thơm Chypre đang rất thành công, tái hiện cấu trúc vượt thời gian này một cách hiện đại. Mặc dù rêu sồi có xu hướng vắng bóng trong các sáng tạo đương đại, các hương thơm Chypre vẫn giữ lại đặc trưng nốt hương cam quýt và hoa, được tăng cường thêm hoắc hương, mang đến độ tỏa hương và lưu hương ấn tượng.
6) Nhóm hương phương Đông
Hương hổ phách có lẽ bắt nguồn từ việc sử dụng long diên hương (ambergris) quý hiếm. Khi kết hợp với vani, nó đã tạo nên những dấu ấn đặc trưng như Ambre Antique của Coty và Amber 83 của De Laire, khai sinh ra một họ hương mới. Thuật ngữ “Phương Đông” xuất hiện sau đó, liên quan đến hương thơm của phương Đông, mô tả một tổng thể nồng nàn, gợi cảm, ấm áp và quyến rũ. Nó bao gồm các nguyên liệu ấm áp, dịu ngọt, phong phú và nồng nàn từ phương Đông như gỗ đàn hương, lá hoắc hương, rễ cỏ vetiver, các loại gia vị, nhựa cây và dầu thơm (benzoin, hương trầm…). Giàu nốt hương cuối, nhóm hương này dễ nhận biết bởi độ tỏa hương ấm áp và nồng nàn đặc trưng. Cả hương hổ phách và hương phương Đông đều mượn sự mềm mại từ vani, đậu tonka, nhựa labdanum, gợi lên sự huyền bí của nhựa cây, sự thoát ly kỳ lạ từ gia vị và những liên tưởng ngon ngọt của các nốt hương gourmand.
7) Nhóm hương da thuộc
Họ hương Da thuộc mang đến những đặc trưng phong phú, từ ấm áp, an ủi đến khói, gỗ cháy, hắc ín, mạnh mẽ, bao trùm, khô và ấn tượng. Đây là một công thức khá khác biệt so với những gì người ta thường quen thuộc trong thế giới nước hoa. Với các nốt hương khô hoặc đôi khi rất khô, họ hương này cố gắng tái tạo mùi khói của da thuộc (với gỗ cháy, gỗ bạch dương…), sự mềm mại của nhựa styrax, hoặc cảm giác mượt mà như nhung của da lộn (với nghệ tây…).
Ở bài viết tiếp theo, mình sẽ viết về nuance – các nốt hương nhỏ bổ trợ cho nốt hương chính. Các nuance khác nhau sẽ tạo nên sự biến ảo, và trải nghiệm độc đáo trong thiết kế mùi hương.
